Een onderschat gevaar, zo wordt de accu van een elektrische fiets genoemd. Doordat steeds meer leerlingen op een elektrische fiets naar school gaan, komt dit gevaar samen in het fietsenhok. Dit bedrijf uit Steenwijk zegt daarvoor een oplossing te hebben: ,,Gevaar is er niet alleen aan de stekker.”
Het zijn grote groepen scholieren. Vanuit Genemuiden of Oldebroek naar de Pieter Zandt in Kampen. Of vanuit Gramsbergen en Mariënberg naar het Vechtdal College in Hardenberg. Wat opvalt: steeds meer leerlingen – en docenten – maken de trip op een e-bike. In uitzonderlijke gevallen gaat het om bijna de helft van de fietsers. Dat is niet zonder gevaar.
Aantal branden zal toenemen
In ons land rijden ongeveer vijf miljoen elektrische fietsen. Die worden niet meer alleen gebruikt door ouderen. Steeds meer forenzen, scholieren en (maaltijd)bezorgers rijden op een fiets met trapondersteuning. De lithium ion-accu zorgt voor risico’s. Door vocht, verhitting en beschadiging kan de energiedrager in brand vliegen, ontploffen en grote schade aanrichten:
Tussen 2020 en 2022 vlogen ten minste 327 accu’s van vervoersmiddelen in brand, becijferde het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) in Schaarsbergen begin dit jaar. In bijna een kwart van de gevallen ging het om een ‘technisch defect’ bij een e-bike. ,,Het aantal branden zal niet minder worden”, verwacht het NIPV. ,,Ook gebouwbeheerders zullen rekening moeten houden met brandrisico’s.” Want op dit moment is onvoldoende bewustzijn voor de risico’s die accu’s van e-bikes met zich meebrengen, stelt lector Energie- en Transportveiligheid Nils Rosmuller.
Forse schade
Om daar op in te spelen, bracht Battery Control vorig jaar een stalen box op de markt. Het bedrijf uit Steenwijk denkt de oplossing te hebben tegen forse schade. De dikke wand kan de hitte en explosieve druk van twee of vier accu’s weerstaan, waardoor rondvliegende deeltjes binnen blijven. Giftige rookgassen worden afgevoerd door een buis. Inmiddels zijn ruim zevenhonderd boxen geplaatst. De NS gebruikt ze voor de opslag van accu’s van ov-fietsen, Domino’s Pizza voor die van bezorgers. Ook hotels en fietsverhuurders zijn aan het klantenbestand toegevoegd.
Lees hieronder verder.
Vijftien tot twintig accu’s
Daar komt het onderwijs bij, aldus salesmanager Menno Bierma. ,,Al enige jaren regel ik kluisjes voor scholen. De laatste jaren neemt de vraag naar lockers met wandcontactdozen toe. Scholen hebben die nodig, omdat steeds meer leerlingen met de e-bike naar school komen en zij de accu onder schooltijd willen opladen. Anders halen ze thuis niet.” Hij merkt: ,,Er zijn scholen met een regionale functie waar bij de conciërge vijftien tot twintig accu’s aan de oplader liggen. Dat is een groot risico en kan eigenlijk niet. Als het een keer misgaat, kun je direct de hele school sluiten. Scholen zijn met dit onderwerp bezig, maar door onwetendheid maken ze geen keuze.”
Speciale kluis / box
De oplossing is het plaatsen van stalen boxen in vergelijkbare lockers die scholen al gebruiken, denken ze bij Battery Control. ,,Scholieren kunnen die gratis of tegen betaling een dag of dagdeel reserveren voor de opslag of het opladen van de accu. Het openen en afsluiten kan volgens het systeem dat scholen al gebruiken: met een sleutel of een app”, legt directeur Dick van de Steeg uit.
De lockers staan als proef op zes scholen van het Alberdingk Thijm College in Het Gooi. ,,Het is een investering”, benadrukt Van de Steeg. ,,Vanaf 99 euro per kolom met vier vakken, waarin maximaal acht accu’s passen.” Dat is dan weliswaar via financial lease, maar het wordt wel betaalbaarder. Anders kosten de Lithium-lockers wel tussen de 3.000 en 5.000 euro.
Stopcontacten in fietsenhok
Hoe groot is de behoefte? Die vraag levert bij middelbare scholen met een regiofunctie in Oost-Nederland een wisselend beeld op. ,,Door de opmars van de e-bike hebben wij jaren geleden in ons fietsenhok aansluitingen gemaakt voor het opladen van accu’s”, zegt Jelle de Boer van Pieter Zandt Scholengemeenschap in Kampen. Hij constateert: ,,De accu’s worden sterker, waardoor tussentijds opladen minder vaak nodig is.” Zo klinkt bij stichting Openbaar Onderwijs Zwolle, met streekscholen in Wijhe en Dedemsvaart, de oproep aan leerlingen: ,,Laad vooral thuis de accu goed op.”
Binnen de perken houden
Bij het Vechtdal College in Hardenberg overweegt onderwijskoepel Landstede om als proef oplaadpunten te maken. ,,Hierin worden ook aspecten meegenomen als het gaat om veiligheid”, aldus Anne Marsman. ,,Op dit moment is er geen concrete aanleiding en zijn er geen incidenten die vragen om direct handelen.” Deze antwoorden verbazen Menno Bierma van Battery Control niet. ,,Het is goed dat scholen het opladen van accu’s faciliteren. Maar het gevaar op brand en ontploffing is er niet alleen als de accu aan de stekker ligt. Door beschadiging kan ‘ie op ieder moment ontbranden of ontploffen. Ook in een locker, kluis of tas. Daar moet veel meer bewustzijn voor komen.”
De reacties van scholen verbazen lector Nils Rosmuller van het NIPV niet. Of de stalen box en locker helpen om het bewustzijn te vergroten, betwijfelt hij. ,,Ze kunnen wel bijdragen aan het binnen de perken houden van de gevolgen van accu’s die ontbranden, echter niet zozeer aan het risicobewustzijn.”
Diefstalgevoelig
Battery Control richt zich niet alleen op het onderwijs. Directeur Dick van de Steeg benadrukt dat de Lithium-lockers bijvoorbeeld gebruikt kan worden in hotels, als centrale plek voor opslag en opladen. ,,Zodat er niet tientallen bij de receptie liggen en gasten de accu niet meenemen naar hun eigen kamer en daar opladen.” Of in de gemeenschappelijke ruimte van appartementencomplexen, fietsenhokken op stations en in kantoren. ,,Veilig opladen en opslaan in de buurt van de fiets. Hiermee wordt het risico dat het misgaat kleiner. Bovendien is een fiets zonder accu minder diefstalgevoelig.”
Bron: de Stentor – artikel geschreven door Jaap Selles.